|
KOSMOS.
ЗЕМЛЯ.
Сейчас каждый знает , что Земля - это шар, именно такой она видится с борта космического корабля. Но в древности многие люди были уверены, что Земля плоская или чуть выпуклая , будто капля воды на столе.
Только из космоса можно увидить всю Землю. Но уже в давние времена создали ее модели, уменьшенные копии. Модель Земли с нанесенными очертаниями материков , океанов и морей называется глобусом. Слово "глобус" в переводе с латыни означает " шар" . Самый старый из дошедших до нас глобусов создал в 1942 году немецкий географ М. Бейхам. Глобус до сих пор хранится в музее города Нюрнберга.
В 1543 году польский астроном Николай Коперник усомнился в правоте Аристотеля и предположил , что Земля и другие планеты вращаются вокруг Солнца. Так появилась гелиоцентрическая система мира . Планеты Земля , Меркурий, Венера, Марс, Юпитер, Сатурн, Уран, Нептун и Плутон вращаются вокруг Солнца, описывая почти правильные окружности, которые называются орбитами. Так устроена Солнецная система. Самая большая из планет - Юпитер ( в 1300 раз больше Земли ), а самая маленькая - Плутон.
СОЛНЕЦНАЯ СИСТЕМА- одна из бесчисленного множетства звёздных систем в существующем мире, называемом Вселенной. Во Вселенной существует множество глактик- скоплений звезд и туманностей ( так астрономы называют космические облака из пыли и газа, в которых происходить зарождение звёзд).
Рождение Земли произошло около 5 миллиардов лет назад.
СОЛНЦЕ
Это огромный газовый шар. Она тяжелее всех, вместе взятых, планет Солнецной системы. Температура в его центре достигает 14-20 миллионов градусов, а у поверхности- 6 тысяч градусов. Солнце влияет на множество природных явлений, происходящих на Земле. Его енергия в виде тепла и света определяет погоду и особенности климата, управляет круговоротом воды и морскими течениями и даже формирует рельеф планеты. Без Солнца была бы невозможна жизнь на нашей планете. У большинства планет Солнецной системы есть спутники- планеты меньшего размера, которые вращаются вокруг них. У Урана 20 спутников, у Марса 2, а у Земли 1 - Луна.
ЛУНА
совершает оборот вокруг Земли на четыре недели, и за тоже время поворачивается вокруг себя, поэтому она всегда обращена к Земле одной стороной. Увидеть обратную сторону Луны люди смогли с помощью орбитальных космических станции , которые облетели вокруг Луны и сфотографировали её поверхность.
Ночное небо усыпано мерцающими звёздами. Каждая Звёзда - это огромный шар, состаящий из газов ( в основном из водорода и гелия). Внутри звёзд происходят термоядерные реакции, при которых выделяется чудовищное количество тепла и света, рассеивающегося в космосе. Многие звёзды больше и ярче Солнца, но они так далеки от нас что кажутся крохотными светящимися точками. Солнце находится от Земли на расстоянии 150 миллионов километров.
|
03 января 2011
20 yanvar Soyuq qis gunu.1989-cu ili yenice yola salmis xalq…
04 января 2011
Iller otur.Yaddan cixmaz o gunler.Cunki bu bizim tariximizdir. Yasadiqca yasadacaqiq tariximizi gelecek nesiller ucun Iller otur.Yaddan cixmaz o gunler.Yasadiqca yasadacaqiq o gunl…
15 января 2011
Sizi foto musabiqeye (фото конкурс)devet ediram.Musabiqemizde istirak edin.Maraqli fotolar gonderin.Qalibimizi mukafat gozleyir.
09 апреля 2011
ULDUZLAR. LAYKA. LUNA-16. MARS.
09 апреля 2011
Sahibkarliq fealiyyeti.Biznes-plan. Marketinq.
12 апреля 2011
HEYATDA BASH VERMISH BIR SEVGI MECARESINI QELEME ALARAQ SIZLERE CATDIRIRAM.KOCURULMESI VE BASHQA MEQSEDLERE ISHLEDILMESI …
In$a yazilar. 1. $ehidler xiyabani and yerimizdir.
1990- ci ilin yanvarin 19-dan 20-sine kecen gece Sovet ordusu Bakiya yuruyu$ edib dinc ehaliye divan tutdu. Soyuq yanvar ayinda silahsiz ehali ordunun qar$isini ala bilmedi. Hemin gece xalq coxlu qurbanlar verdi.Yuzden cox insan Veten uqrunda $ehid oldu.Insanlar qanina qeltan oldular.Ilk tibbi yardim yarali insanlara komek ede bilmedi.
Bu veh$ilikden 3 gun sonra Bakinin gozel gu$elerinden biri olan Daqustu park $ehidler xiyabanina cevrildi. Yanvarin 19-dan 20-sine kecen gece helak olmu$ $ehidlerimiz burada defn olundu. Mezarlar alqirmizi qerenfillerle bezendi. Torpaqlarimiz uqrunda $ehid olanlar hec vaxt unudulmur.
Hemen gece ve 20 yanvar gunu oraya insanlar axin edir, ter qerenfilleri mezarlara qoyurlar. Hetta adi gunlerde de boyukler,u$aqlar xalqimizin ba$a gelen belalari hec vaxt unutmur, orani daima ziyaret edirler. Orada uyuyan $ehidlerimizin mezarlarini gormesem de, ziyaret etmesem de menim onlara boyuk hormetim var. Cunki, onlar veten yolunda helak olublar.
Ora mezarliq olsa da bizim ucun gozel bir gu$edir.And yerimizdir!
Mezarliqda on siralarda olan Ilham ve Ferizenin mezari sevenler ucun mehebbet remzidir. Onlarin toy merasimi 30 iyun sevgililer gunu kimi qeyd olunur.Sevenler her il orani ve ba$qalarinin mezarini ziyaret edir,cicekler getirir,$ehidlerin mezari qar$isinda ehtiramla ba$ eyirler.
Xalqimizin ba$ina gelen belalari genc nesil hec vaxt unutmayacaq,$ehidler xiyabani qelbimizde and yerimiz olacaqdir.Onlarin qani yerde qalmayacaq. torpaqlarimiz ne bahasina olursa olsun geri qayidacaqdir. Yuz iller kecse de veten ucun canini qurban veren $ehidlerimiz unudulmayacaqdir.
In$a yazilar. 2. $ehidler xiyabani and yerimizdir.
Azerbaycan xalqi cox vetenperver bir xalqdir. Bu xalqin coxlu vetenperver insanlari olmu$dur. Ister 20 yanvar hadisesinde, isterse de Xocali faciesinde butun bu insanlarin qehremanliqlarinin , vetenperverliklerinin $ahidi olmu$uq. Bu insanlarin hamisi veteni ,xalqi yolunda ozlerini qurban vermi$,$ehid olmu$lar.Esasen de 20 yanvar faciesinde bele $ehidlerimizin sayi daha cox olmu$dur.Onlar silahli du$menlerine qar$i layiqince muqavimet gostererek,veteni, xalqi yolunda $ehid olmu$lar. Butun bu $ehidlerimize misal olaraq , Ilham ve Ferizeni , Larisani,Cingiz Mustafayevi gostermek olar. Bu insanlar avtomatlardan, tanklardan qetle yetirilmi$di. $eherin merkezinde , metro stansiyalarinin yaxinliqindaki yollarda, kucelerde yuzlerle $ehidlerin cesedleri ezik-ezik olmu$du. Sovet ordusunun 19-dan 20-sine kecen gece Bakiya basqini neticesinde yuzlerle adam helak olmu$, coxlu adam yaralanmi$ve $ikest olmu$du.
Butun bu qehremanliqlara xalqimiz bigane qalmami$,veten yolunda ozlerini qurban veren,canlarindan kecen $ehidlerimize hormetle yana$mi$di.
Bunun da bariz numunesi olaraq $ehidler xiyabani ornek yerimizdir. Minlerle $ehidlerimiz orada uyuyur.
Her il yanvar ayinin 20-si Azerbaycanda matem gunu kimi qeyd olunur. Bu gun milyonlarla insan ,u$aqindan tutmu$ qocasinadek ,her kes and yerimiz olan $ehidler xiyabanina gelir, $ehidlerimizin mezarlari ustune eklil qoyurlar
Bir nece xarici olkelerin dovlet ba$cilari, fexri adamlar $ehidler xiyabanini ziyaret edirler.
Artiq bu hadiseden20 il kecmesine baxmayaraq , u$aqdan boyuye her birimiz bu facieni kederle, urek aqrisi ile xatirlayiriq. Sovet ordusunun bu cur xainliyini,qanicenliyini yaddan cixarmaq mumkun deyil.
Men eminem ki, bizim and yerimiz olan $ehidler xiyabani hemi$e qorunub saxlanilacaq ve her il 20 yanvar gunu bura milyonlarla insan axi$ib gelecekdir.
In$a yazilar. 3. $ehidler xiyabani and yerimizdir.
Musteqil ya$amaq , taleyinin sahibi olmaq, oz dovletini qurmaq her bir xalqin arzusu olmu$dur. Azerbaycan xalqi da hemi$e bu arzu ile ya$ami$dir. Lakin, bir sira i$qalcilar olkemizin musteqilliyini elinden almaq istemi$ler ve olkemizle mubarize aparmi$lar. Bu mubarizede coxlu oqul ve qizlarimiz , nene ve babalarimiz , ata ve analarimiz helak olmu$lar. Musteqillik uqrunda helak olmu$ insanlarin rahatliq tapdiqi yer $ehidler Xiyabani olmu$dur. $ehidler xiyabaninda $ehidlik zirvesine ucalanlar defn olunur. $ehidler xiyabani artiq bizim yox, butun dunyanin and yeri hesab olunur. Cunki, bu yerde coxlu gunahsiz insanlar yatir. Onlarin amali bir olub,azadliq amali.
Xalqimiz veten uqrunda helak olanlarin ,$ehidlerin xatiresini eziz tutur. O, $ehid ki, veten uqrunda canini qurban verib, o $ehid ki, hemi$e veteninin azadliqi ucun doyu$ub.
1990-ci il 20 yanvarda ve Xocali soyqiriminda helak olan insanlar $ehidler xiyabaninin esas sakinleri olmu$lar.Indi gunahsiz insanlarin yatdiqi $ehidler xiyabani evveller eylence parki olmu$dur.
Xalqin azadliqi uqrunda helak olanlari unutmaq qeyri- mumkundur. Her bir insanin esas vezifesi veteninin, torpaqinin,xalqinin azadliqini ve musteqilliyini temin etmekdir.
Nahaq yere demirler ki, $ehidler sorqu-sualsiz cennete du$ur. Indi fikirle$ek,eger Allah veteni muqeddes bilmeseydi, onun uqrunda helak olanlari cennetle mukafatlandirardimi?
Her bir Azerbaycanli ovladinin arzusu $ehidlik zirvesine yukselmek ve vetenini musteqil ve azad gormekdir. Her bir insana kicik ya$larindan vetenperverlik hissini a$ilamaq lazimdir.
$ehidler xiyabani bu gun de Azerbaycan Respublikasinin en doqma yeridir. $ehidler xiyabani $ehid ailelerinin her gun ziyaret etdiyi yerdir. Hemen aileler ki, ovladlarinin, qarda$larinin $ehid olmalari ile fexr edirler. $ehid olmu$ insanlar bu gun de genclerin numune goturmeli olduqlari esas insanlardir.
$ehidler xiyabani ve $ehidler haqqinda muxtelif yazicilarimiz, $airlerimiz $e rler, hekayeler yazmi$lar.
$ehidlerimiz oz qanlariyla tarix yaziblar. Bu qanli tarix de $ehidler xiyabaninda eks olunub.
$ehidler movzusunda Bextiyar Vahabzadenin yazdiqi $er :
Qatil gullesine qurban gederken
Gozunu sabaha dikdi $ehidler,
Uc rengli bayraqi oz qanlariyla
Veten goylerine cekdi $ehidler.
Azerbaycanin musteqilliyi biz genclerin elindedir. Veten torpaqini eziz tutmaq lazimdir.
In$a yazilar. 4. $ehidler xiyabani and yerimizdir.
Ucaliqa , olmezliye geden yollar burda bitir. Muqeddesliye, ebediyyata aparan yollar burdan ba$lanir. Dunyanin en muqeddes yerleri , en guc ciraqlari burda gorunur. Dunyadaki muharibelere , i$qalcilara, acgozluklere nifret burdan yaqir. Gunahsiz analarin goz ya$larindan yaranmi$ mavi Xezer bu zirvenin eteyinden yaranmi$dir.
Ucrengli bayraqimiz bu zirvenin ba$i uste dalqalanir. Nece illerdir ki, dunyanin en i$iqli, en aydin yollari burdan- azerbaycanlilarin ziyaretgahina, iqametgahina cevrilmi$ bu muqeddes mekandan kecir. Cunki, burda Veten sevgisi var.
Insanlar dunyaya gelib, bu dunyada nese bir $ey yaratmaq isteyirler. Her kes bunun ohdesinden gele bilmir, amma cox insanlar bunun ohdesinden gelir.
Onlarin yaratdiqi bir $ey hec vaxt yaddan cixmir. Mes, Qehremanlar, $ehidler bu boyuk insanlar, onlar hemi$e bizim qelbimizde ya$ayirlar. $ehidler, qehremanlar cox boyuk fedakarliqlar edibler. Onlar ozlerini veten yolunda $ehid edibler. Onlarin etdiyi fadakarliqlar hec vaxt unudulmur.
Veten, torpaq yolunda ozunu qurban verenlerin xatiresi qelbimizde daim ya$ayacaq, onlarin $ucaeti azerbaycan xalqinin tarixine qizil herflerle yazilacaqdir!
Xalqimiz $ehidleri ile fexr edir. Biz fexr edirik ki, azadliq yolunda ozunu qurban etmi$ $ehidlerimiz var, onlarin qehremanliqi, onlarin ruhu bizim qelbimizde daim ya$ayacaq.
1924-cu ilden 1990-ci iledek Xiyaban leqv edildi ve bol$evik burada eylence komplekslerinin adini Daqustu park qoymu$sa, 1990-ci il Qara Yanvar hadisesinden sonra erazi yeniden $ehidler xiyabani adlandirilmi$dir.
Veten yolunda $ehid olmaq ilahi bir zirveye yukselmekdir. Bu zirveni feth etmek Allaha qari$maqdir. 1990-ci ilin 20 yanvar gecesi mehz bele bir zirve feth edildi. Nece esger Veten yolunda $ehid oldular. Bu gun Daqustu parkda xalqimizin en boyuk ziyaretgahi olan $ehidler xiyabaninda ebediyyat yuxusuna getmi$ igidlerimiz. Onlar xalqimizin en deyerli ovladlaridir. Cunki, Veten yolunda, millet yolunda bugunki azadliqimiz ve musteqilliyimiz yolunda $ehid olublar. Veten her $eyden muqeddesdir. Ba$imiz uzerinde- Veten goylerinde daim $ehidlerimizin narahat ruhlari dola$ir ve sanki, bize deyir:" $irin canimizdan kecib size qoyub getdiyimiz Veten torpaqini goz bebeyiniz kimi qoruyun. Lazim gelse, siz de bizim kimi caninizdan kecin, yurdumuzun bir qari$ torpaqini bele yaqi du$menlere vermeyin, onu gelecek nesillere butov halda yadigar saxlayin!"
Insan vetensiz, veteni insansiz tesevvur etmek olmaz. Veten her $eyden ezizdir. Veten bizim anamizdir. Bizim $ehidler hec vaxt unudulmayib, unudulmayacaqdir!
Allah $ehidlere rehmet elesin!
o
In$a yazilar. 5.$ehidler xiyabani and yerimizdir.
Iyirminci esrin sonu Azerbaycan dovleti uzerine qara buludlar cokmu$du. Ardi-ardina muharibeler ba$ verirdi.Bu da dovlete keder ,aci, deh$et getirirdi. Atasiz qalmi$ ovladlarin , oqulsuz qalan analarin feryad sesleri bir-birine qari$irdi. Bir-birinin ardinca 20 yanvar, Xocali facieleri xalqi sarsitmi$di. Torpaqlarimiz elimizden alinir, yuzlerle insan esir goturulur, xalq ise yurd-yuvasindan didergin du$urdu. Dovletimiz uqrunda minlerle oqullarimiz , qizlarimiz qurban gederek $ehid olurdu.
Lakin bu gun Vetenimizin Ba$i uzerinde dola$maqda olan qara buludlari qovacaqimiz, torpaqlarimizi yaqi du$menlerden , servetlerimize goz diken ermenilerden xilas edeceyimiz gun uzaqda deyildir.Azerbaycan ovladlari ise oz novbesinde ureyinde intiqam hissi ile ayaqa qalxmali, du$menden oqul itirmi$ analarin, erini ,ni$anlisini itirmi$ qiz-gelinlerimizin, atasiz qalan u$aqlarin qisasini almaqa hazir olmalidir. Uzun iller ba$i belalar ceken , torpaqlari yadelli tapdaqlari altinda qalan Azerbaycanimizin vahidliyi, musteqilliyi uqrunda onun her bir ovladi "uf" demeden canini qurban vermeye hazir olmalidir. Bu ise her bir veten ovladinin borcudur.
Veten uqrunda olen her bir oqlumuz, qizimiz $ehid adini alacaqdir. Bu ise yukseli$in en uca zirvesidir. Veten yolunda canini feda eden veten ovladi eslinde elmir, oz olmu ile olumsuzluk qazanir, $ehidlik adina yukselir.
$ehidler sabahimizin ornek temsilcisi, yukseli$e, ucaliqa can atan qehremanlarimizdir. $ehidler bizim fexrimizdir. Onlar el igidleri , veten qizlaridir. Indi bu cesur insanlar Daqystu parkda , bizim and yerimiz olan $ehidler xiyabani adlanan mezaristanda uyuyurlar. Onlar buranin ebedi,lakin ya$ar sakinleridir. Bu yer indi xalqimizin qurur menbeyi, and yeri ve secdegahidir.
Torpaqda haqqi var axan qaninda,
Bir nerin qollari du$ub yaninda,
Muqeddes $ehidler xiyabaninda
Deli bir aqlamaq kecir konlumden.
Her il yanvarin 20-de vetenin qeyretli oqullarinin ve qizlarinin uyuduqu $ehidler xiyabani qerenfillere qerq olur. Qerenfil ezizini ,doqmalarini itirmi$ insanlarin qisas silahina cevrilmi$dir. Burada yanan ebedi me$el nakam $ehidlerimizin narahat ruhlarinin tecessumudur.
Oz merd olumleri ile torpaqlarimiza azadliq getiren $lerimizin xatiresi iller,esrler otsede ya$ayacaq , xatirelerde qalacaqdir.
|